Sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny - Dziekanowice

Sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny w Dziekanowicach od ponad trzech stuleci jest znanym ośrodkiem pielgrzymkowym w archidiecezji krakowskiej, a zwłaszcza wśród mieszkańców Pogórza Wielickiego. Przed łaskami słynącym wizerunkiem Matki Bożej Dziekanowskiej modlą się rodziny, rodzice z małymi dziećmi, matki oczekujące narodzin dziecka oraz młode małżeństwa proszące o dar potomstwa.

 


Położenie
Historia sanktuarium
Łaskami słynący obraz Matki Bożej Dziekanowskiej
Adres i kontakt:
Sanktuaria w okolicy:

 

 

Położenie
Dziekanowice – wieś położona na Pogórzu Wielickim, w gminie Dobczyce, w powiecie myślenickim, w woj. małopolskim (w archidiecezji krakowskiej), około 22 km na południowy-wschód od centrum Krakowa.

Historia sanktuarium
Sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny w Dziekanowicach stanowi kompleks dwóch obiektów sakralnych – zabytkowego kościoła pw. św. Mikołaja i św. Marii Magdaleny i nowej świątyni zbudowanej w latach 60. XX wieku. Fundatorem pierwszej świątyni w Dziekanowicach był Kazimierz II Sprawiedliwy. Kościół został zbudowany w drugiej połowie XII wieku i obecnie jest zaliczany do najcenniejszych zabytków romańskich w Polsce oraz najstarszych budowli sakralnych w Karpatach Polskich. Najstarszymi elementami świątyni jest jego wschodnia część o wymiarach 2,5 m x 2,5 m, wykonana z kamienia ciosowego. W XVII wieku kościół został rozbudowany i konsekrowany w 1649 r. przez sufragana krakowskiego Wojciecha Lipnickiego. Najprawdopodobniej podczas tej przebudowy do kościoła wprowadzono obraz Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny, który wkrótce zasłynął łaskami. Pierwsza wzmianka o wizerunku pochodzi z wizytacji biskupiej z 1655 r. Obraz znajdował się wówczas w ołtarzu bocznym. W kolejnym, biskupim protokole powizytacyjnym odnajdujemy zapis, że obraz Matki Bożej Dziekanowskiej jest ozdobiony 2 srebrnymi koronami i 5 tabliczkami wotywnymi. Z kolei biskup krakowski Michał Kunicki wizytując parafię w 1730 r. zapisał, że obraz Najświętszej Maryi Panny przybrany jest w srebrną sukienkę. Ozdabianie łaskami słynących obrazów i figur drogocennymi sukienkami było jednym z charakterystycznych zwyczajów w polskiej kulturze religijnej okresu odnowy potrydenckiej. Zwyczaj ten, rozwinął się w krajach Europy Zachodniej już w XIV w., a w Polsce zdobył sobie dużą popularność. Do rozwoju kultu Matki Bożej w parafii w Dziekanowicach przyczyniło się także Bractwo Niepokalanego Poczęcia NMP założone przez plebana Wojciecha Jodłowskiego w 1693 r.
Trudny okres w historii funkcjonowania sanktuarium rozpoczął się z chwilą rozbiorów Polski, a zwłaszcza w okresie józefinizmu, tj. polityki prowadzonej przez cesarzy Austrii – Marię Teresę (sprawującą władzę w latach 1740–1780) i jej syna, cesarza Józefa II (rządzącego w latach 1780–1790), od którego ten kierunek wziął nazwę. Władze austriackie skasowały Bractwo Niepokalanego Poczęcia Maryi, a także ograbili sanktuarium z wotów, koron i sukienek zdobiących łaskami słynący wizerunek Matki Bożej Dziekanowskiej. Sytuacja sanktuariów w zaborze austriackim zmieniła się dopiero po roku 1850, kiedy cesarz Franciszek Józef I zniósł system józefiński w całym cesarstwie i nadał Kościołowi wolność działania. W drugiej połowie XIX wieku parafianie ozdobili wizerunek sukienką drewnianą. Na początku XX wieku za sprawą ówczesnego proboszcza, ks. Stanisława Węgrzynka (1903–1940) zaczęto spisywać łaski otrzymane za wstawiennictwem Matki Bożej Dziekanowskiej, a w 1924 r. odnowiono ołtarz w którym znajdował się łaskami słynący obraz. W tragicznych latach okupacji hitlerowskiej mieszkańcy Dziekanowic zawdzięczali Matce Bożej ocalenie wsi z pacyfikacji, która groziła osadzie za zabicie dwóch Niemców. W 1943 r. dzięki staraniom ks. prof. Władysława Wichera, więźnia Sachsenhausen, Stolica Apostolska nadała cudownemu obrazowi Matki Bożej Dziekanowskiej tytuł »Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny« i zezwoliła na obchodzenia Święta Macierzyństwa NMP w najbliższą niedzielę po 11. października (reskrypt Kongregacji Rytów z dnia 15 września 1943 r.). W 1943 r. został także odnowiony ołtarz główny kościoła, do którego przeniesiono łaskami słynący obraz. Od tego momentu Najświętsza Maryja Panna w tajemnicy swego Macierzyństwa stała się główną patronką parafii w Dziekanowicach.
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1949 r. rozpoczęto przygotowania do budowy nowej, większej świątyni parafialnej. Budowa kościoła trwała w latach 1960–1966 i była wotum za Tysiąclecie Chrztu Polski. Świątynia powstała dzięki ogromnemu zaangażowaniu parafian i ówczesnego proboszcza ks. Stefana Muniaka. Warto podkreślić, że ks. Muniak został w 1950 r. aresztowany przez ówczesne władze komunistyczne za udzielenie ślubu Franciszkowi Mrozowi (żołnierzowi partyzantki antyhitlerowskiej i antykomunistycznej) i Celinie Drozdowicz. W dniu 5 lutego 1951 r. ks. Muniak został skazany na 7 lat więzienia. Wyszedł na wolność 27 stycznia 1955 r. Nową świątynię konsekrował pod wezwaniem Macierzyństwa NMP ks. arcybiskup Karol Wojtyła w dniu 24 września 1966 r. Do tego kościoła przeniesiono także łaskami słynący wizerunek Matki Bożej Dziekanowskiej, który obecnie znajduje się w bocznym ołtarzu.
W dniu 29 września 1998 r., Metropolita krakowski, ks. kard. Franciszek Macharski ustanowił dekretem – zgodnie z kan. 1230 Kodeksu Prawa Kanonicznego – kościół parafialny w Dziekanowicach sanktuarium Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny.

Łaskami słynący obraz Matki Bożej Dziekanowskiej
Obraz Matki Bożej Dziekanowskiej został namalowany przez nieznanego artystę z tzw. szkoły krakowskiej w XVII wieku. Wizerunek został namalowany na płótnie, według typu Madonny Piekarskiej, opartej na prototypie Madonny z Doudleby w Czechach. Charakterystycznymi cechami tego typu wizerunków jest nachylenie głowy Matki Bożej w kierunku Dzieciątka Jezus, dłonie o smukłych palcach Maryi oraz sfałdowanie szat obojga. Łaskami słynący obraz przedstawia Najświętszą Maryję Pannę trzymającą na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Matka Boża prawą dłonią wskazuje na Jezusa. Centralną uwagę na wizerunku skupia pociągła twarz Najświętszej Maryi Panny, a zwłaszcza jej ciemne, promieniujące głębokim zamyśleniem i miłością oczy. Mały Jezus, delikatnie uśmiecha się i z miłością patrzy w kierunku Matki. Prawą rękę wyciąga w geście błogosławieństwa, zaś w lewej trzyma na kolanach kulę, zwieńczoną krzyżykiem.
W dniu 29 września 1991 r. łaskami słynący obraz Matki Bożej Dziekanowskiej został koronowany przez ks. kardynała Franciszka Macharskiego. Korony, które zdobią wizerunek poświęcił papież Jan Paweł w dniu 3 sierpnia 1991 r. w Pałacu Arcybiskupów Krakowskich w Krakowie.

Adres i kontakt:
Sanktuarium Macierzyństwa N.M.P.
Parafia pw. Macierzyństwa N.M.P.
32–410 Dobczyce
Tel. +48 12 271 13 14
www.dziekanowice.pl

Sanktuaria w okolicy:
Sanktuarium Matki Bożej w Gaju,
Sanktuarium Matki Bożej Gdowskiej w Gdowie,
Sanktuarium Matki Bożej Myślenickiej w Myślenicach,
Sanktuarium bł. Anieli Salawy w Sieprawiu.

Spis treści

Script logo